آشکارساز فوتو مولتی پلایر (PMT)
آشنایی با فوتو مولتی پلایر
فوتو مولتی پلایر یا ضرب کننده نوری، حساس ترین نوع آشکارساز پرتوهای مرئی، فرابنفش و محدوده نزدیک به مادون قرمز هستند. در حالت عادی فوتوالکتریک، به ازای هر فوتون یک الکترون کنده شده خواهیم داشت ولی در اینجا به ازای هر کدام تقریبا 10 به توان 7 الکترون داریم پس جریان و سیگنال خروجی تقویت شده و حساسیت بسیار بالا رفته است. این آشکارسازها از تعدادی صفحات به نام داینود (dynode) تشکیل شده است که وظیفه تقویت جریان را بر عهده دارند و بین کاتد و آند قرار می گیرند. با هر بار برخورد الکترون ها به این صفحات بر تعداد الکترون ها افزوده خواهد شد. نمایی از یک فوتو مولتی پلایر در تصویر زیر آمده است.
نمایی از یک لامپ فوتومولتی پلایر یک اینچی
ترکیبی از ویژگی های بسیار زیاد موجب شده است که فوتو مولتی پلایرها جایگاه ضروری و مهم خود را در علوم مختلف حفظ کنند.
ویژگی ها
- بازدهی بالا
- نویز بسیار پایین
- پاسخ فرکانس بالا یا معادل آن
- پاسخ فوق العاده سریع
- تنوع زیاد
کابردها
-
فیزیک هسته ای و ذرات
-
نجوم
-
تشخیص های پزشکی از جمله آزمایش خون، تصویری برداری پزشکی و غیره [1].
لامپ های فوتومولتی پلایر
لامپ فوتو مولتی پلایر یکی از اساسیترین قسمت های یک سیستم آشکار سازی سنتیلاسیون است. کار اصلی آن تبدیل علامت نوری از سنتیلاتور به یک علامت الکتریکی با انجام یک تقویت خطی با ضریب تقویت بزرگتر از میباشد. این لامپ نباید بخش زمانی یا انرژی قابل توجه داشته باشند. اولین و مهمترین قسمت فوتوکاتد میباشد که قسمتی از انرژی فوتون تابشی را به الکترونها میدهد. در اغلب لامپ های جدید طراحی شده برای شمارش سنتیلاسیون قشر نیمه شفافی از CsSb در سطح شیشه داخلی یا کوارتز (داخل لامپ) قرار داده شده است. این نوع فوتوکاتدها دارای راندمان عددی (نسبت فوتوالکترونها به فوتونهای تابشی) حدود 10% میباشند.
اساس کار فوتومولتی پلایر